Από τον Ιούνιο του 2014, εφαρμόζεται ήδη και στη χώρα μας η οδηγία της Ευρωπαϊκής Ένωσης 2011/83/EE που προβλέπει μια σειρά πρόσθετων ρυθμίσεων για το ηλεκτρονικό εμπόριο, ενισχύοντας σημαντικά τις υπάρχουσες ρυθμίσεις. Σκοπός της οδηγίας είναι η ομοιόμορφη προστασία των Ευρωπαίων καταναλωτών και η διευκόλυνση του διασυνοριακού εμπορίου και των ηλεκτρονικών συναλλαγών.

• Δικαίωμα υπαναχώρησης. Η υπαναχώρηση ισχύει για τις συναλλαγές σε όλες τις χώρες της Ε.Ε., οι οποίες πραγματοποιούνται μέσω Διαδικτύου. Συγκεκριμένα, έχεις προθεσμία 14 ημερολογιακών ημερών από την ημερομηνία αγοράς για να υπαναχωρήσεις και να επιστρέψεις το προϊόν στην αρχική του κατάσταση, χωρίς να αναφέρεις τους λόγους. Η μοναδική επιβάρυνση για εσένα, είναι τα έξοδα επιστροφής του προϊόντος. Από την πλευρά του, το ηλεκτρονικό κατάστημα οφείλει να σου επιστρέψει τα χρήματα που πλήρωσες για την αγορά του προϊόντος συμπεριλαμβανομένων των αρχικών εξόδων αποστολής, εντός 14 ημερολογιακών ημερών από την ημέρα κατά την οποία ενημερώθηκε από εσένα ότι υπαναχωρείς. Συνήθως, τις σχετικές αναφορές θα τις βρεις στους Όρους Χρήσης του ηλεκτρονικού καταστήματος.
• Τις περισσότερες φορές που θα κάνεις μια παραγγελία σε κάποιο ηλεκτρονικό κατάστημα, θα χρησιμοποιήσεις για την αγορά σου τα στοιχεία επαφής και το email σου. Στη συνέχεια το κατάστημα μπορεί να χρησιμοποιήσει το email σου για να σου στείλει ενημερωτικά μηνύματα για σχετικά προϊόντα ή υπηρεσίες, π.χ. με τη μορφή newsletter. Το ηλεκτρονικό κατάστημα θα πρέπει να ζητά ρητά τη συγκατάθεσή σου για κάτι τέτοιο, καθώς απαγορεύεται από το νόμο να υπάρχουν προκαθορισμένες επιλογές (π.χ. προεπιλεγμένα τετραγωνίδια εγγραφής σε newsletter ή διαφημιστικά).
• Το ηλεκτρονικό κατάστημα πρέπει να αναφέρει το συνολικό κόστος του προϊόντος ή της υπηρεσίας, συμπεριλαμβανομένων του Φ.Π.Α. και κάθε άλλης πρόσθετης χρέωσης.
• Στις αγορές στο διαδίκτυο συνήθως προτείνονται πρόσθετες επιλογές. Αυτές οι πρόσθετες υπηρεσίες προτείνονται συνήθως με τη μορφή των λεγόμενων «προσυμπληρωμένων τετραγωνιδίων» (pre-ticket boxes). Πλέον, τα προσυμπληρωμένα τετραγωνίδια απαγορεύονται σε όλους τους διαδικτυακούς τόπους αγοράς προϊόντων και υπηρεσιών στην Ε.Ε.

Τips

• Φρόντισε να έχεις εγκατεστημένο στον υπολογιστή σου κάποιο πρόγραμμα προστασίας από ιούς (antivirus), το οποίο να αναβαθμίζεις συχνά ή ακόμη καλύτερα να έχεις επιλέξει να λαμβάνει τις ενημερώσεις αυτόματα.
• Είναι ασφαλέστερο να αποφεύγεις να κάνεις τις αγορές σου μέσω κοινόχρηστων υπολογιστών. Εάν ωστόσο χρειαστεί να το κάνεις, απενεργοποίησε την αυτόματη καταχώρηση των στοιχείων σου στα πεδία του browser και όταν ολοκληρώσεις αυτό που κάνεις, διέγραψε το ιστορικό των κινήσεών σου, όπως cookies, αποθηκευμένους κωδικούς και φόρμες συμπλήρωσης. Σημαντικό είναι, επίσης, να έχεις πάντα κατά νου να κάνεις αποσύνδεση (logout) από υπηρεσίες, ηλεκτρονικό ταχυδρομείο και καταστήματα στα οποία είχες συνδεθεί (login).
• Τις περισσότερες φορές για να πραγματοποιήσεις μια αγορά ή συναλλαγή σε κάποιο ηλεκτρονικό κατάστημα, το πιθανότερο είναι ότι θα χρειαστεί να δημιουργήσεις ένα λογαριασμό και να επιλέξεις κωδικό πρόσβασης (password). Για όλα τα passwords που χρησιμοποιείς ισχύουν τα εξής:

• Φροντίζεις να τα αλλάζεις τακτικά.
• Αποφεύγεις να χρησιμοποιείς το ίδιο όνομα χρήστη και κωδικό σε διαφορετικές υπηρεσίες του Διαδικτύου, ώστε αν κάποιος σπάσει τον κωδικό σου σε μία υπηρεσία, να μην έχει πρόσβαση παντού.
• Τα ονόματα, οι ημερομηνίες γέννησης και οι αριθμοί τηλεφώνου μπορεί να φαίνονται ως η κατάλληλη λύση για να θυμάσαι τους κωδικού σου αλλά δεν είναι ασφαλή γι’ αυτό χρησιμοποίησε συνδυασμό λέξεων, αριθμών και συμβόλων.

• Θα πρέπει να είσαι επιφυλακτικός όταν συναντάς «μεγάλες» προσφορές που λήγουν άμεσα, καθώς συνήθως κρύβουν παγίδες. Επίσης, ιδιαίτερη προσοχή θα πρέπει να δίνεις εάν υπάρχει ασυνταξία ή ορθογραφικά λάθη στην ιστοσελίδα του ηλεκτρονικού καταστήματος.
• Εάν μια ιστοσελίδα αγορών ζητά πολλές πληροφορίες σχετικά με την αγορά σου για μία απλή παραγγελία, όπως για παράδειγμα κωδικούς pin της πιστωτικής κάρτας, εγκατέλειψε αμέσως τη συναλλαγή.

Eάν διαπιστώσεις κάποια παραβίαση των δικαιωμάτων σου, φρόντισε να κάνεις τα εξής:

1. Επικοινώνησε αρχικά με το ηλεκτρονικό κατάστημα από το οποίο έχεις κάνει την αγορά σου για να ενημερώσεις για το πρόβλημα και να ζητήσεις λύση.
2. Ανάλογα με τη φύση του προβλήματος, αν δεν εξυπηρετηθείς από το κατάστημα, μπορείς να προσφύγεις στη Διεύθυνση Δίωξης Ηλεκτρονικού Εγκλήματος για την προάσπιση των δικαιωμάτων σου, αλλά και σε φορείς όπως τη Γενική Γραμματεία Καταναλωτή και το Συνήγορο του Καταναλωτή.